|
|
|
|
|
|
Օգտվելով կոտորակի հիմնական հատկությունից, երբեմն կարելի է տրված կոտորակը փոխարինել նրան հավասար՝ փոքր համարիչ և հայտարար ունեցող կոտորակով:Օրինակ, եթե | | կոտորակի համարիչը և հայտարարը բաժանեն |
5-ի, ապա կստացվի | | կոտորակը, որը հավասար է | | կոտորակին՝ |
| Կոտորակի համարիչի և հայտարարի բաժանումը նրանց ընդհանուր (1-ից տարբեր) բաժանարարի վրա կոչվում է կոտորակի կրճատում: Ամենամեծ թիվը, որով կարելի է կրճատել կոտորակը, նրա համարիչի և հայտարարի ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարն է: Օրինակի համար, 30 և 45 թվերի ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարը 15-ն է,ուրեմն՝ | | կոտորակը կարելի է կրճատել 15-ով: Կրճատելով, |
| | կոտորակը հնարավոր չէ կրճատել, քանի որ 2 և 3 թվերը |
փոխադարձ պարզ են: | | կոտորակը կրճատել հնարավոր չէ, | այդ կոտորակի համարիչը և հայտարարը փոխադարձ պարզ թվեր են: Այդպիսի կոտորակը անվանում են անկրճատելի կոտորակ: Կոտորակները կրճատելիս օգտագործում են բաժանելիության հայտանիշները:Օրինակ 1. Կրճատենք | | կոտորակը: Կոտորակի համարիչը և | հայտարարը վերջանում են 5 թվանշանով, ուրեմն համարիչը և հայտարարը բաժանվում են 5-ի: Հետևաբար, կոտորակը կարելի է կրճատել 5-ով՝ | | կոտորակը կարելի է ևս մեկ անգամ կրճատել 5-ով, կստանանք՝ |
| | = | | : | | կոտորակը կարելի է բաժանել 3-ով, կստանանք՝ |
|
|
| | = | | : | | կոտորակն անկրճատելի է: Այսպիսով՝ |
|
|
| | կոտորակը կարելի էր կրճատել միանգամից 75 և 225 թվերի | ամենամեծ ընդհանուր բաժանարարով, այսինքն՝ 75-ով: Օրինակ 2. Կրճատենք կոտորակային արտահայտությունը՝Համարիչում փակագծերից դուրս բերենք 18 արտադրիչը և կոտորակը կրճատենք 6-ով՝
|
|
|
|
|
|