|
Հաճախ հարկ է լինում կոտորակը բազմապատկել 10-ով, 100-ով, 1000-ով և այլն։ Տասնորդական կոտորակի բազմապատկումն այս թվերով հանգում է ստորակետը դեպի աջ տեղափոխելուն։ 4,576 տասնորդական կոտորակը բազմապատկենք 10-ով։ Նախ 10-ով բազմապատկենք 4576 թիվը։ Կստանանք 45760։ Հետո աջ կողմից դեպի ձախ ստորակետով առանձնացնենք երեք թվանշան՝ այնքան, որքան առանձնացված է 4576 արտադրիչում։ Արդյունքում կստանանք.4,576 * 10 = 45,760 = 45,76:Համեմատենք 4,576 արտադրիչը և 45,76 արտադրյալը։ Արտադրյալը կարելի է ստանալ արտադրիչից, եթե արտադրիչում ստորակետը տեղափոխենք մեկ թվանշանով դեպի աջ։ Նույն թիվը 100-ով բազմապատկելու համար 4576 թվին աջ կողմից կցագրենք երկու զրո և արդյունքում ստորակետով առանձնացնենք երեք թվանշան։ Կստանանք.4,576 * 100 = 457,600 = 457,6:457,6 արտադրյալը կարելի է ստանալ 4.576 արտադրիչից՜ եթե նրա մեջ ստորակետը տեղափոխենք երկու թվանշան դեպի աջ։ Նույն կերպ ցանկացած թիվ հեշտ է բազմապատկել 10-ով, 100-ով, 1000-ով և այլն։ Տասնորդական կոտորակը 10-ով, 100-ով, 1000-ով և այլն բազմապատկելու համար պետք է այդ կոտորակի մեջ ստորակետը տեղափոխել դեպի աջ 1, 2, 3 և այլն թվանշաններով։ Օրինակ 1: 0,124124-ը բազմապատկենք 10000-ով։ 10000թվի գրառման մեջ պարունակվվում է չորս զրո, ուստի 0,124124 թվի մեջ ստորակետը տեղափոխում ենք չորս թվանշան դեպի աջ։ Կստանանք՝0,124124 * 10000 = 1241,24:Օրինակ 2: 3,7-ը բազմապատկենք 100-ով։ Դրա համար 3,7 թվի մեջ ստորակետը պետք է տեղափոխել երկու թվանշանով դեպի աջ։ Բայց այդ թվի մեջ ստորակետից հետո միայն մեկ թվանշան կա։ Ուստի այդ թվին աջ կողմից պետք է կցագրել զրո՝ 3,7 = 3,70: Կստացվի՝3,7 * 100 = 3,70 * 100 = 370:Տասնորդական կոտորակը 0,1-ով, 0,01-ով, 0,001-ով և այլն բազմապատկելիս ստորակետը տեղափոխումն են դեպի ձախ մեկ, երկու, երեք և այլն թվանշաններով։ 45,76 տասնորդական կոտորակը բազմապատկենք 0,1-ով։ Դրա համար պետք է 4576-ը բազմապատկել 1-ով, հետո ստացված արտադրյալում ստորակետով անջատել աջից ձախ երեք թվանշան՝ այնքան, որքան դրանք կային երկու բազմապատկիչներում միասին։ Ստանում ենք՝45,76 * 0,1 = 4,576:Բաղդատելով 45,76 բազմապատկիչը և 4,576 արտադրյալը, նկատում ենք, որ 4,576 արտադրյալը կարելի է ստանալ 45,76 բազմապատկիչից, եթե նրա մեջ ստորակետը տեղափոխենք մեկ թվանշանով դեպի ձախ։ Դատելով այդ կերպ, ստանում ենք, որ 45,76-ը 0,01-ով բազմապատկելիս պետք է 45,76 թվի մեջ ստորակետը տեղափոխել երկու թվանշանով դեպի ձախ.45,76 * 0,01 = 0,4576:Ընդհանրապես, տասնորդական կոտորակը 0,1-ով, 0,01-ով, 0,001-ով և այլն բազմապատկելու համար պետք է այդ կոտորակի մեջ ստորակետը տեղափոխել դեպի ձախ 1, 2, 3 և այլն թվանշանով։ Օրինակ 3: 26,4-ը բազմապատկենք 0,1-ով.26,4 * 0,1 = 2,64:Օրինակ 4: 3,7-ը բազմապատկենք 0,01-ով.3,7 * 0,01 = 003.7 * 0,01 = 0,037:
|
|
|