|
|
|
|
|
|
Գործնական շատ խնդիրներ լուծելու համար պետք է կարողանալ չափել մակերեսներ։ Որպեսզի որոշենք՝ որքան ներկ կպահանջվի պատկերը ներկելու համար, հարկավոր է իմանալ այդ պատկերի մակերեսը։ Որպեսզի որոշենք՝որքան սերմ կպահանջվի ցանքի համար, հարկավոր է իմանալ դաշտի մակերեսը։ Մենք արդեն գիտենք մակերեսների երկու հիմնական հատկությունները. Հավասար պատկերներն ունեն հավասար մակերեսներ։ Եթե պատկերը տրոհված է մասերի, ապա ամբողջ պատկերի մակերեսը հավասար է նրա մասերի մակերեսների գումարին։ Մակերեսներ չափելու համար օգտագործում են հետևյալ միավորները՝ քառակուսի միլիմետր, քառակուսի սանտիմետր, քառակուսի դեցիմետր, քառակուսի մետր և քառակուսի կիլոմետր։ Օրինակ, քառակուսի մետրը 1 մ կողմ ունեցող քառակուսու մակերեսն է, քառակուսի սանտիմետրը՝ 1 սմ կողմ ունեցող քառակուսու մակերեսը։ մակերեսի անվանումները նշանակում են այսպես՝ մմ², սմ², դմ², մ², կմ²։ Mathematics համակարգում մակերեսի անվանումները նշանակում են այսպես՝ քմմ, քսմ, քդմ, քմ, քկմ։Նկարի առաջին պատկերը բաղկացած է 1 սմ կողմ ունեցող 5 քառակուսիներից, ուրեմն նրա մակերսը հավասար է 5 քսմ։ Հաջորդ պատկերը բաղկացած է 1 սմ կողմ ունեցող 8 քառակուսիներից, ուրեմն, նրա մակերեսը 8 քսմ է։ Ուղղանկյան մակերեսը հաշվելու համար արտածենք կանոն։ Դիցուք՝ ABCD ուղղանկյունն ունի 5 սմ երկարություն և 3 սմ լայնություն։ Ուղղանկյունը տրոհենք 1 սմ կողմ ունեցող քառակուսիների։ Ստացվում է, որ ABCD ուղղանկյունը բաղկացած է քառակուսիների երեք շարքից, իսկ յուրաքանչյուր շարքում կա 5 քառակուսի սանտիմետր։ Ուրեմն, ուղղանկյան մակերեսը հավասար է 5 * 3 քսմ։ Մնում է կատարել գործողությունը. ուղղանկյան երկարությունը բազմապետկել նրա լայնությունով։ Ստացվում է 15 քսմ։ Ուղղանկյան մակերեսը գտնելու համար պետք է նրա երկարությունը բազմապետկել լայնությամբ։ Այս կանոնը կարելի է գրել բանաձևի տեսքով։ Ուղղանկյան երկարությունը նշանակենք a տառով, լայնությունը՝ b տառով, իսկ մակերեսը՝ S տառով, այդ դեպքումS = a * b։Այս բանաձևն անվանում են ուղղանկյան մակերեսի բանաձև։ Եթե ուղղանկյան երկարությունը և լայնությունը չափված են սանտիմետրերով, ապա մակերեսն ստացվում է քառակուսի սանտիմետրերով։ Եթե ուղղանկյան երկարությունւը և լայնությունը չափված են մետրերով, ապա մակերեսն ստացվում է քառակուսի մետրերով։ Քառակուսին հավասար կողմերով ուղղանկյուն է։ Եթե քառակուսու կողմը հավասար է 3 սմ-ի, ապա նրա մակերեսը հավասար կլինիS = 3 * 3 = 9 (քսմ)։1 մ կողմ ունեցող քառակուսու մակերեսը 1 քմ է, բայց 1 մ = 100 սմ-ի։ Ուրեմն,1 քմ = 100 * 100 քսմ = 10 000 քսմ։1 դմ կողմ ունեցող քառակուսու մակերսը 1 քդմ է, բայց 1 դմ = 10 սմ, ուրեմն,1 քդմ = 10 * 10 քսմ։Այսպիսով, կարելի է գտնել, որ1 քսմ = 100 քմմ, 1 քկմ = 1000000 քմ։Ոչ մեծ հողամասերի մակերեսները չափում են արերով (հարյուրերորդականներով)։ Մեկ արը 10 մ կողմ ունեցող քառակուսու մակերեսն է։ Այսպիսի քառակուսին կարելի է տրոհել 1 մ կողմ ունեցող 10 * 10 = 100 քառակուսիների։ Ուստի,1 ար = 100 քմ։Դաշտերի մակերեսները չափում են հեկտարներով (հա)։ Մեկ հեկտարը 100 մ կողմ ունեցող քառակուսու մակերեսն է։ Այսպիսի քառակուսին կարելի է տրոհել 1 մ կողմ ունեցող 100 * 100 = 10 000 քառակուսիների։ Ուստի,1 հա = 10 000 քմ։քանի որ 10 000 : 100 = 100, ապա1 հա = 100 ար։Մեծ դաշտերն ունեն տասնյակ կամ հարյուր հազարավոր հեկտար մակերես։ Դրանց մակերեսը չափում են քառակուսի կիլոմետրերով.1 քառ. կմ = 100 հա։
|
|
|
|
|
|