Տաքսու ենթավճարը հաշվարկվում է ըստ կանոնի՝ 100 դրամը բազմապատկվում է անցած կիլոմետրերի թվով, և ստացված արտադրյալին ավելացվում է 100 դրամ։ Օրինակ, եթե ուղևորը տաքսիով անցել է 3 կմ, ապա վճարը կկազմի 100 * 3 + 100 = 400 դրամ։
Այն կանոնը, ըստ որի հաշվում են տաքսիով երթևեկելու արժեքը, կարելի է գրել տառերի միջոցով։ Անցած ճանապարհը նշանակենք s տառով, իսկ երթևեկության արժեքը՝ N տառով, այդ դեպքումN = 100s + 100։Մենք գրեցինք տաքսիով երթևեկելու արժեքը գտնելու կանոնը հավասարության տեսքով։ Այդպիսի հավասարությունն անվանում են բանաձև։
Օգտվելով N = 100s + 100 բանաձևից՝ կարելի է s-ի ցանկացած արժեքի համար գտնել N-ի արժեքը և N-ի ցանկացած արժեքով գտնել s-ի արժեքը։
Օրինակ 1։ Ուղևորը տաքսիով անցել է 8 կմ, ուրեմն՝ s = 8, այդ դեպքում N = 100 * 8 + 100, N = 900։
Պատասխան՝ ուղևորը վճարել է 900 դրամ։
Օրինակ 2։ Ուղևորը տաքսիով երթևեկելու համար վճարել է 3600 դրամ, ուրեմն, N = 3600, այդ դեպքում՝ 3600 = 100s + 100։ Հավասարումը լուծելով՝ կգտնենք ուղևորի անցած ճանապարհի երկարությունը.100 * s + 100 = 3600,100 * s = 3600 – 100,100 * s = 3500,s = 3500 : 100 = 35։Պատասխան՝ ուղևորն անցել է 35 կմ։
Ավտոբուսը 3 ժ գնացել է 60 կմ/ժ արագությամբ, ուրեմն այդ ընթացքում ավտոբուսն անցել է 60 * 3 = 180 կիլոմետր։
Այս խնդիրը լուծելիս մենք օգտագործեցինք հետևյալ կանոնը՝ անցած ճանապարհն իմանալու համար պետք է արագությունը բազմապատկել ժամանակով։ Արագությունը նշանակենք v տառով, ժամանակը՝ t տառով և ճանապարհը՝ s տառով։ Այդ դեպքում ճանապարհի երկարությունը գտնելու կանոնը կարելի է գրել հետևյալ բանաձևի տեսքով.s = vt։Այս տառերից մեկի արժեքը գտնելու համար պետք է իմանալ մյուս երկու տառերի արժեքները։
Օրինակ 3։ Գնացքը 5 ժ ընթացել է 75 կմ/ժ արագությամբ։ Որքա՞ն ճանապարհ է անցել գնացքը այդ ժամանակում։
Քանի որ t = 5 ժ, v = 75 կմ/ժ, ապա s = 75 * 5 = 375։ Ուրեմն, գնացքն անցել է 375 կմ։
Օրինակ 4։ Երկրի արհեստական արբանյակը 12 վ-ում թռչում է 96 կմ հեռավորություն։ Ի՞նչ արագությամբ է թռչում արբանյակը։
Այստեղ s = 96 կմ և t = 12 վ, այս արժեքները տեղադրելով ճանապարհի s = vt բանաձևի մեջ, կստանանք հետևյալ հավասարումը.96 = v * 12։Լուծելով հավասարումը՝ գտնում ենք v-ի արժեքը։v = 96 : 12, v = 8:Ուրեմն, արբանյակը թռչում է 8 կմ/վ արագությամբ։
Օրինակ 5։ Մարդն անցավ 12 կմ՝ շրաժվելով 4 կմ/ժ արագությամբ։ Որքա՞ն ժամանակում անցավ մարդն այդ ճանապարհը։
Այստեղ s = 12 կմ, v = 4 կմ/ժ։ s-ի և v-ի արժեքները տեղադրելով ճանապարհի s = vt բանաձևի մեջ՝ ստանում ենք 12 = 4 * t հավասարումը։ Այստեղից t = 12 : 4, t = 3։ Ուրեմն, մարդն այդ ճանապարհն անցավ 3 ժամում։