|
|
|
|
|
|
Քառակուսու մակերեսի կախվածությունը կողմից և խորանարդի ծավալի կախվածությունը կողից այնպիսի ֆունկցիաների օրինակներ են, որոնք տրվում են y = x2 և y = x3 տեսքի բանաձևերով: Կառուցենք y = x2 ֆունկցիայի գրաֆիկը: Կազմենք x-ի և y-ի համապատասխան արժեքների մի աղյուսակ.
Կառուցենք այն կետերը, որոնց կոորդինատները նշված են աղյուսակում: Կոորդինատների սկզբնակետի մոտակայքում գրաֆիկն ավելի ճշգրիտ կառուցելու համար հաշվենք ֆունկցիայի ևս մի քանի արժեք.
Աղյուսակից երևում է, որ կոորդինատների սկզբնակետի մոտակայքում ֆունկցիայի գրաֆիկը գրեթե ձուլվում է x առանցքի հետ: Նշված կետերով տանենք մի սահուն գիծ: Կստանանք y = x2 ֆունկցիայի գրաֆիկը:
Պարզ է, որ այդ գրաֆիկը y առանցքի աջ և ձախ մասերում անսահմանափակորեն շարունակվում է դեպի վեր: y = x2 ֆունկցիայի գրաֆիկն անվանում են պարաբոլ: Պարզաբանենք y = x2 ֆունկցիայի մի քանի հատկություն: 1) Եթե x = 0, ապա y = 0: Այդ պատճառով ֆունկցիայի գրաֆիկն անցնում է կոորդինատների սկզբնակետով: 2) Եթե x ≠ 0, ապա y > 0: Իրոք, զրոյից տարբեր ցանկացած թվի քառակուսին դրական է: Ուստի ֆունկցիայի գրաֆիկի բոլոր կետերը՝ բացի (0, 0) կետից գտնվում են x առանցքից վեր: 3) x-ի հակադիր արժեքներին համապատասխանում է y-ի միևնույն արժեքը: Դա հետևում է այն բանից, որ (-x)2 = x2 ցանկացած x-ի դեպքում: Նշանակում է, գրաֆիկի այն կետերըորոնք ունեն հակադիր աբսցիսներ, համաչափ են y առանցքի նկատմամբ: Այժմ կառուցենք y = x3 ֆունկցիայի գրաֆիկը: Կազմենք x-ի և y-ի համապատասխան արժեքները՝ y-ի արժեքները կլորացնելով մինչև հարյուրերորդականներ.
Կառուցենք այն կետերը, որոնց կոորդինատները նշված են աղյուսակում: Նշված կետերով տանենք սահուն գիծ: Կստանանք y = x3 ֆունկցիայի գրաֆիկը:
Պարզ է, որ այդ գրաֆիկը անսահմանափակորեն շարունակվում է վերև y առանցքից աջ և ներքև՝ y առանցքից ձախ: Նշենք, որ կոորդինատների սկզբնակետի մոտակայքում ֆունկցիայի գրաֆիկը գրեթե ձուլվում է x առանցքին (եթե x = 0.1, ապա y = 0.001, եթե x = 0.2, ապա y = 0.008, եթե x = 0.3, ապա y = 0.027): Պարզաբանենք y = x3 ֆունկցիայի մի քանի հատկություն: 1) Եթե x = 0, ապա y = 0: Այդ պատճառով ֆունկցիայի գրաֆիկն անցնում է կոորդինատների սկզբնակետով: 2) Եթե x > 0, ապա y > 0, եթե x < 0, ապա y < 0: Իրոք՝ դրական թվի խորանարդը դրական թիվ է, իսկ բացասական թվի խորանարդը՝ բացասական: Նշանակում է ֆունկցիայի գրաֆիկը գտնվում է առաջին և երրորդ կոորդինատային քառորդներում: 3) x-ի հակադիր արժեքներին համապատասխանում են y-ի հակադիր արժեքներ: Դա հետևում է այն բանից, որ x-ի ցանկացած արժեքի դեպքում ճիշտ է (-x3) = -x3 հավասարությունը: Ուստի՝ գրաֆիկի այն կետերը, որոնք ունեն հակադիր աբսցիսներ, համաչափ են տեղադրված կոորդինատների սկզբնակետի նկատմամբ:
|
|
|
|
|
|