Դիտարկենք մի օրինակ: Դիցուք V-ն երկաթյա չորսուի ծավալն է խորանարդ սանտիմետրերով, m-ը` նրա զանգվածը գրամներով: Քանի որ երկաթի խտությունը հավասար է 7.8 գ/խսմ, ապա m = 7.8V: Երկաթյա չորսուի կախվածությունը նրա ծավալից այնպիսի ֆունկցիայի օրինակ է, որը տրվում է y = kx տեսքի բանաձևով, որտեղ x-ը անկախ փոփոխական է, k-ն` զրոյից տարբեր մի թիվ: Այդպիսի ֆունկցիան անվանում են ուղիղ համեմատականություն:
Սահմանում: Ուղիղ համեմատականություն կոչվում է այն ֆունկցիան, որը հնարավոր է տալ y = kx տեսքի բանաձևով, որտեղ x-ը անկախ փոփոխական է, k-ն զրոյից տարբեր թիվ:
Ուղիղ համեմատականությունը գծային ֆունկցիայի մասնավոր դեպքն է, քանի որ y = kx բանաձևը ստացվում է y = kx + b բանաձևից, երբ b = 0: այստեղից հետևում է, որ ուղիղ համեմատականության գրաֆիկն ուղիղ գիծ է: Այդ ուղիղն անցնում է կոորդինատների սկզբնակետով, քանի որ x = 0 դեպքում y-ի արժեքը հավասար է 0-ի:
Եվ այսպես` Ուղիղ համեմատականության գրաֆիկը մի ուղիղ է, որն անցնում է կոորդինատների սկզբնակետով:
Ուղիղ համեմատականության գրաֆիկը կառուցելու համար բավական է նշել գրաֆիկի մի որևէ կետ` կոորդինատների սկզբնակետից տարբեր, և այդ կետով ու կոորդինատների սկզբնակետով տանել ուղիղ:
Օրինակ: Կառուցենք y = 0.5x ֆունկցիայի գրաֆիկը:
Այդ ֆունկցիան ուղիղ համեմատականություն է: Գտնենք գրաֆիկի` կոորդինատների սկզբնակետից տարբեր որևէ կետի կոորդինատները.եթե x = 4, ապա y = 0.5 * 4 = 2:Նշենք M(4, 2) կետը և նրանով ու կոորդինատների սկզբնակետով տանենք ուղիղ: Այդ ուղիղը y = 0.5x ֆունկցիայի գրաֆիկն է:y = kx ֆունկցիայի գրաֆիկի դասավորությունը կոորդինատային հարթության մեջ կախված է k գործակցից: y = kx բանաձևից գտնում ենք, որ եթե x = 1, ապա y = k: Նշանակում է y = kx ֆունկցիայի գրաֆիկն անցնում է (1, k) կետով: k > 0 դեպքում այդ կետը գտնվում է կոորդինատային առաջին քառորդում, իսկ k < 0 դեպքում` չորրորդ: Այստեղից հետևում է, որ k > 0 դեպքում ուղիղ համեմատականության գրաֆիկը գտնվում է առաջին և երրորդ կոորդինատային քառորդներում, իսկ k < 0 դեպքում` երկրորդ և չորրորդ: